Kurban Hakkında Bir Kısım Hükümler
1) Kurban kesmesi kendisine vâcip olan bir kişinin satın aldığı kurbanda, satın aldıktan sonra, kurban olmaya engel bir kusur meydana gelse, kişi zenginse yeniden kurban alması gerekir, fakir için böyle bir mecburiyet yoktur. O kusurlu hayvanı kurban olarak keser. Ebû Sâid el-Hudrî (r.a.)’den rivâyetle: “Kurban etmek üzere bir koç satın almıştık. Kurt kuyruğundan ve kulağından bir parça kopardı. Biz de durumu Rasûlüllah (s.a.v.)’e arz ettik. O da kurban etmemizi emretti.”
2) Zengin bir kişinin aldığı kurban kaybolduktan sonra, yerine bir başka kurban alıp kesse, kaybolan kurbanlık sonradan bulunsa, onu da kesmesi gerekmez. Ancak fakir bir kişi aynı durumla karşılaşsa, ikinci kurbanı da kesmesi lazımdır. Çünkü o, kendisine vâcip olmayanı gerekli kılmış ve o vâcip, kurban üzerinde belirlenmiştir.
3) Zengin bir kişinin aldığı kurban kesilmeden ölse, yerine yenisini alıp, kesmesi gerekir. Fakat fakir bir kimsenin aldığı kurban ölse, onun yerine başkasını alıp, kesmesi gerekmez.
4) Kurbanlık hayvan kesilmeden önce doğursa, yavrusu da kendisi ile beraber kesilir. Şâyet yavru kesilmeyip satılırsa, parası fakirlere sadaka olarak verilir. Adiy (r.a.) Ali (r.a.)’e: ‘(Kesilen) ineğin karnından yavrusu (canlı olarak) çıkarsa (ne olacak?)’ diye sordu. O da: ‘Onunla beraber yavrusunu da kes’ dedi.
Ebû Muhammed Dârimi (r.aleyh)’e: ‘Annesi kesildikten sonra karnından çıkan (ölü) yavru yenir mi?’ diye soruldu. O da ‘Evet’ dedi ve Rasûlüllah (s.a.v.)’in şu hadisini söyledi: “Annesinin karnındaki yavrunun boğazlanması, annesinin boğazlanması ile olur.”
5) Kurban için alınan bir hayvan, çeşitli nedenlerden dolayı bayram günlerinde kesilemediyse, ihtiyaç sahibi birine tasadduk edilir. Şâyet helâk olmuş ise, kıymeti fakirlere sadaka olarak dağıtılır.
6) Zengin bir kişinin aldığı kurban çalınsa veya kaybolsa, yerine yeni bir kurban alsa; fakat kurban kesim günlerinde kaybolan kurban bulunsa, bunlardan kıymetçe daha iyi olanı kesmelidir. Kıymeti düşük olanı keserse, aradaki farkı tasadduk etmesi gerekir. Ancak fakir bir kişi aynı durumla karşılaşsa, her ikisini de kesmesi gerekir.
7) Bir kişi bir hayvanı belirleyip, şu hayvanı satın alacağım dese, sonra da hayvanın sahibi ile, hayvan kesildikten sonra etini tartıp kaç kilo gelirse, kilo başına anlaşacağımız bir fiyattan parasını vereceğim diye pazarlık yapsa ve bunun üzerine anlaşsalar, böyle bir kurban câiz olmaz. Her ne kadar kurbanlık hayvan belirlenmiş ise de fiyat belli değil, kurbanlık hayvan üzerinde mülkiyet kesinleşmemiştir. Ancak kurbanlık hayvan canlı tartılıp, kilo üzerinde pazarlık yapılarak satın alınabilir. Bu câizdir.
2) Zengin bir kişinin aldığı kurban kaybolduktan sonra, yerine bir başka kurban alıp kesse, kaybolan kurbanlık sonradan bulunsa, onu da kesmesi gerekmez. Ancak fakir bir kişi aynı durumla karşılaşsa, ikinci kurbanı da kesmesi lazımdır. Çünkü o, kendisine vâcip olmayanı gerekli kılmış ve o vâcip, kurban üzerinde belirlenmiştir.
3) Zengin bir kişinin aldığı kurban kesilmeden ölse, yerine yenisini alıp, kesmesi gerekir. Fakat fakir bir kimsenin aldığı kurban ölse, onun yerine başkasını alıp, kesmesi gerekmez.
4) Kurbanlık hayvan kesilmeden önce doğursa, yavrusu da kendisi ile beraber kesilir. Şâyet yavru kesilmeyip satılırsa, parası fakirlere sadaka olarak verilir. Adiy (r.a.) Ali (r.a.)’e: ‘(Kesilen) ineğin karnından yavrusu (canlı olarak) çıkarsa (ne olacak?)’ diye sordu. O da: ‘Onunla beraber yavrusunu da kes’ dedi.
Ebû Muhammed Dârimi (r.aleyh)’e: ‘Annesi kesildikten sonra karnından çıkan (ölü) yavru yenir mi?’ diye soruldu. O da ‘Evet’ dedi ve Rasûlüllah (s.a.v.)’in şu hadisini söyledi: “Annesinin karnındaki yavrunun boğazlanması, annesinin boğazlanması ile olur.”
5) Kurban için alınan bir hayvan, çeşitli nedenlerden dolayı bayram günlerinde kesilemediyse, ihtiyaç sahibi birine tasadduk edilir. Şâyet helâk olmuş ise, kıymeti fakirlere sadaka olarak dağıtılır.
6) Zengin bir kişinin aldığı kurban çalınsa veya kaybolsa, yerine yeni bir kurban alsa; fakat kurban kesim günlerinde kaybolan kurban bulunsa, bunlardan kıymetçe daha iyi olanı kesmelidir. Kıymeti düşük olanı keserse, aradaki farkı tasadduk etmesi gerekir. Ancak fakir bir kişi aynı durumla karşılaşsa, her ikisini de kesmesi gerekir.
7) Bir kişi bir hayvanı belirleyip, şu hayvanı satın alacağım dese, sonra da hayvanın sahibi ile, hayvan kesildikten sonra etini tartıp kaç kilo gelirse, kilo başına anlaşacağımız bir fiyattan parasını vereceğim diye pazarlık yapsa ve bunun üzerine anlaşsalar, böyle bir kurban câiz olmaz. Her ne kadar kurbanlık hayvan belirlenmiş ise de fiyat belli değil, kurbanlık hayvan üzerinde mülkiyet kesinleşmemiştir. Ancak kurbanlık hayvan canlı tartılıp, kilo üzerinde pazarlık yapılarak satın alınabilir. Bu câizdir.
Ölen Kimse Adına Kurban Kesilir mi?
Haneş (r.aleyh)’ten rivâyetle: “Ali (r.a.)’ın iki koç kurban ettiğini gördüm. O’na: ‘Bu nedir? Niçin iki tane kesiyorsun?’ diye sordum. Rasûlüllah (s.a.v.) sağ iken bana; “Ben öldükten sonra, Benim adıma da kurban kesiver” diye emretti. Ben de O’nun yerine kurban kesiyorum’ cevabını verdi.”
Ölü için kesilen kurban, kişinin ölmeden önce emretmesiyle kesilmiş ise, bu kurbanın etinden -adağa benzediğinden- kesen kişiler yiyemez, tamamı tasadduk edilir. Ölünün emriyle değil de varisler kendiistekleriyle kesmiş ise, etinden yiyebilirler.
Ölü için kesilen kurban, kişinin ölmeden önce emretmesiyle kesilmiş ise, bu kurbanın etinden -adağa benzediğinden- kesen kişiler yiyemez, tamamı tasadduk edilir. Ölünün emriyle değil de varisler kendiistekleriyle kesmiş ise, etinden yiyebilirler.
KAYNAK